Verslaving is helaas nog steeds een taboe bij veel mensen. Binnen families leidt een verslaving tot schaamte en schuldgevoelens. Ik zie het zelfs in de Facebook Groep, naasten van Verslaafden van Zeegbos Coaching,https://www.facebook.com/groups/683993712265504 dat mensen regelmatig anoniem berichten posten, ondanks dat we in deze groep allemaal naasten zijn (geweest).
Verslaving heeft een grote impact op de familie en omgeving. De verslaving speelt binnen een gezin, maar ook daarbuiten een grote rol. Schaamtegevoel, schuldgevoelens spelen een rol. Door schaamte mijden mensen vrienden of kennissen. Activiteiten buiten de deur worden minder. Er kan angst zijn om bekenden tegen te komen want je schaamt je, of je bent bang voor de reactie van anderen.

Soms is er ook ongeloof, of ontkenning. Soms wil de omgeving niet inzien dat er sprake is van een verslaving. Waar een partner het wel ziet, kan het zijn dat ouders het ontkennen. De sociale gevolgen zijn groot, zowel voor diegene met de verslaving, als voor de hele familie.
Familieleden hebben vaak last van psychisch lijden.
Doordat er nog steeds een taboe is op de verslaving, wordt het psychisch lijden van naasten ook groter. Als je er niet over durft, wil of kan praten, loop je de kans op hulp mis. Door het taboe rondom verslaving te doorbreken, kunnen families de weg naar herstel en een gezonder leven voor iedereen gemakkelijker maken.

Hoe kunnen we het taboe doorbreken?
Praat erover, spreek openlijk met de verslaafde zelf, maar ook met mensen in je omgeving. Vertel op je werk waarom je niet zo lekker in je vel zit. Je zult verbaasd staan hoeveel je begrip je krijgt. Praat erover met anderen, en vind steun en een luisterend oor. Dit kan bij familie zijn, een lotgenoot, of een professional.
Verzamel informatie.
Hoe meer je over verslaving weet, hoe meer je erachter komt dat verslaving niet een gebrek is aan ruggengraat of een verkeerde opvoeding. Op https://www.naastenvanverslaafden.nl/posts/ vind je info voor naasten over verslaving. Je schaamtegevoel zal verminderen, naarmate je meer kennis hebt
Zoek professionele hulp, bij http://www.naastenvanverslaafden.nl  kan je terecht voor coaching voor naasten.

Hoe kan je helpen als buitenstaander?

Heb je het gevoel dat er iets speelt met verslaving? Durf het gesprek aan te gaan, zonder oordeel, zonder verwijten. Het is voor een naaste al lastig genoeg om erover te praten
Geef geen ongevraagd advies. Naasten weten zelf heel goed dat of wat er moet veranderen, maar het is niet makkelijk om stappen te ondernemen.
Vraag de naaste om wat te gaan ondernemen, samen. Het maakt het voor de naaste makkelijker om hun sociaal leven weer op te pakken.
•

Toen mijn relatie verbroken was en mijn verslaafde partner op straat leefde, waren er hele periodes dat we, zijn familie en ik, niets van hem hoorde. Dat is vreselijk, dat was het voor mij, maar ook zeker voor zijn ouders en zus. Niet weten waar iemand is, geen teken van leven, niet wetende of iemand wel leeft… Dat is een heel naar gevoel, een gevoel wat je ook niet loslaat.
Ik heb wel eens gezegd, als hij overleden was, kon je rouwen, nu maak je een rouwproces door, terwijl er niemand overleden is.

Nu weet ik dat er een naam is voor deze gevoelens van rouw.
Klinisch Psycholoog Manu Keirse gaf hier een benaming aan, “levend verlies”.
Als partner of familie van een verslaafde ben je iemand verloren aan de verslaving. Diegene is er niet meer want zelfs als hij/zij fysiek wel aanwezig is, is het niet meer de persoon die je kende.
Dit levend verlies is niet zichtbaar voor je omgeving. De persoon is er nog en er is geen afscheidsdienst o.i.d.
De steun die je krijgt van je omgeving bij levend verlies is dan ook minimaal.
Als naasten heb je wel het gevoel dat je afscheid hebt genomen. Alleen is er geen eindpunt, dat gevoel van rouw blijft en gaat met pieken en dalen. Laat een verslaafde zich behandelen, dan is er weer hoop en tempert dat je verdriet. Maar met een terugval komt het verdriet weer om de hoek kijken. Manu Keirse geeft aan dat het een eindeloos rouwproces is. Je moeten leren omgaan met het levende verlies. Je kan dus eigenlijk niet spreken van een verwerkingsproces of loslaten.

Gaandeweg heb ik leren omgaan met mijn levend verlies. Ervaar je een levend verlies, en heb je hulp of steun nodig in dit proces? Neem contact met me op. Ik begrijp wat je doormaakt, maar kan je ook leren hoe om te gaan hiermee.

Als iemand langdurig verslaafd is, heeft dit soms grote gevolgen voor de gezondheid van lichaam en geest. Iemand die verslaafd is laat vaak heel ander gedrag zien dan dat je van die persoon gewend bent.
Een verslaafde wordt vaak erg egocentrisch, laat labiel gedrag zien en is soms apathisch. Ook agressie en criminaliteit komt veelvuldig voor.
Op sociaal gebied kunnen er door de verslaving ook ernstige problemen ontstaan, bijvoorbeeld op het gebied van relaties, werk, financiën, huisvesting en problemen met justitie.

Als de verslaving lang(er) duurt liggen lichamelijke klachten op de loer.
Hart- en longproblemen, levercirrose, slokdarmkanker of het syndroom van Korsakov zijn lichamelijke aandoeningen waar langdurig verslaafden mee te maken krijgen.
Stoppen met de verslaving betekent niet altijd herstel van het lichaam.

Als naaste moet je hier mee om leren gaan. Het is vaak erg moeilijk om te accepteren dat je dierbare niet meer zichzelf is, ook al is hij/zij in herstel.
Hoe ga je om met iemand die zichzelf niet meer is?
Hoe ga je om met iemand die heel veel vergeet, of die lichamelijk erg ziek is?
Hoe accepteer je dat en hoe kun je samen verder?
Een paar tips, al blijft het lastig omgaan met het veranderend en soms onbegrijpelijke gedrag van je dierbare en de lichamelijke ongemakken die hij/zij ervaart.

• Goed in contact blijven met elkaar is belangrijk.
• Een luisterend oor is voor iedereen prettig.
• Kijk wat er nog wel kan, i.p.v. kijken naar wat niet meer kan.
• Blijf geduldig, ook al valt dat soms niet mee.
• Biedt praktische hulp, maar betuttel de verslaafde niet.
• Probeer confrontaties te vermijden.

https://korsakovkenniscentrum.nl/over-korsakov

https://www.longfonds.nl/longziekten/copd/wat-is-copd

https://www.hartwijzer.nl/drugs

https://www.mlds.nl/ziekten/leveraandoeningen-door-alcoholgebruik/

Ik las op televizier.nl dat Patty Brard bezorgd zou zijn om Gordon, omdat hij weer af en toe wijn zou drinken, nadat hij drank en drugs heeft afgezworen.

” Dat steekt Patty die weet hoe gevaarlijk alcohol is: “Het doet me bijna pijn om te zien hoe luchtig hij er over doet. Want ik weet uit ervaring: het begint met één wijntje, dan is het een fles wijntje, dan ben je Mevrouw Wijntje en voordat je ’t weet is het een lijntje.” Volgens Patty wordt de ernst van alcoholgebruik onderschat.”

Ik merk dat regelmatig bij naasten, dat ze niet het verband zien tussen gebruik en waarom mensen gebruiken of bepaalde dingen doen. Ze doen er luchtig over, “het valt wel mee”, “hij/zij is er nu toch van af?”
Ik heb dezelfde fout gemaakt in het verleden. Ik dacht, je hebt een verslaving, kick je daar van af, is het probleem over. In het geval van mijn ex was dat heroine. Wat ik niet begreep destijds, is dat hij vervanging ging zoeken, bijvoorbeeld in alcohol, maar ook in eten. 8 sneeën brood met pindakaas voor het naar bed gaan, bijvoorbeeld. Ik zag daar geen kwaad in, maar het is een (tijdelijk) vervangend middel geweest. De terugval kwam niet lang daarna.
Verslaafden hebben een verdovend middel nodig, zoals drugs of alcohol, of een bezigheid zoals gamen of gokken om een bepaald gevoel, pijn, gemis, verdriet o.i.d. te vergeten.
Wordt de oorzaak van de verslaving niet goed aangepakt, ligt een terugval sneller op de loer, maar men kan ook een vervangend middel gaan zoeken. Samen met je “partner-in-herstel” een avondje aan de wijn lijkt dan onschuldig, maar kan voor je partner gevolgen hebben.
Net als een pilletje pakken bij een festival o.i.d.

Een verslaving is een ziekte, die niet overgaat. Je kan er mee leren omgaan, maar het is fijn als naasten je steunen en begrijpen wat een verslaving is en deze erkennen. Pas als de ernst ook bij naasten duidelijk is, kun je samen op weg naar herstel.

Het is december en de feestdagen komen steeds dichterbij. De feestdagen zijn voor veel mensen een tijd van gezelligheid, warmte en samen zijn. Door corona loopt dat samen zijn al een beetje in de soep, maar wat als je samen met een verslaafde gezellig de feestdagen door wil/moet brengen, kan dat dan wel?

Het antwoord is ja, maar je moet wel duidelijk afspraken maken en je daar ook aan houden!
De grenzen moeten bewaakt worden en iedereen is verantwoordelijk voor zijn eigen rol tijdens het samenzijn.
Leg je verwachting ook niet te hoog. Je kunt van een alcoholist niet verwachten dat hij niet drinkt tijdens het diner, als iedereen aan de wijn zit. je kunt ook niet verwachten dat een verslaafde die normaal om de paar uur zijn drugs gebruikt nu een hele dag braaf de ideale schoonzoon uit gaat hangen.
En als je uit eerdere ervaringen weet dat je verslaafde dochter 9 van de 10 keer beloftes verbreekt, is de kans groot dat ze dat nu weer gaat doen.

DUIDELIJKE AFSPRAKEN
Maak dus afspraken die voor iedereen haalbaar zijn, zowel voor naasten als verslaafden.
Overleg wat de verslaafde het fijnst vind, samen lunchen, of misschien alleen het diner? Of misschien ‘smiddags op de koffie met een taartje? Als naasten wil je natuurlijk graag samen aan het kerstdiner, maar als je met een verslaving kampt, heb je misschien moeite om zo lang aan het diner te zitten.
Daar kan je dus beter eerlijk over praten met elkaar.
Geef ook aan dat de verslaafde niet welkom is als hij onder invloed is.
Iemand die al dronken of stoned binnenkomt draagt niet bij aan de feestvreugde…
Probeer van te voren een eerlijk en open gesprek te hebben, zonder boos te worden of verwachtingen. Aan de hand van dat gesprek maak je samen afspraken.

AFSPRAKEN MET ANDEREN
Zijn er ook anderen tijdens jullie samenzijn? Maak dan ook met hen duidelijk afspraken, bijvoorbeeld; iedereen die van de partij is, drinkt geen alcohol. Dat moet niet zo’n opgave zijn, als je geen last hebt van een verslaving, maar maakt het voor de verslaafde wel makkelijker.
Als je weet dat er iemand komt die rot kan reageren op degene die verslaafd is, verzoek diegene dan ook vriendelijk om zich te gedragen, of weg te blijven.
Ook blikken van mensen kunnen vaak veelzeggend zijn, of ze houden iemand scherp in de gaten, wat voor de verslaafde heel vervelend kan zijn.
Nodig dusalleen mensen uit die de verslaving van je dierbare accepteren en hier niet vervelend over doen.

TREKMOMENT
Hoe goed je alles ook hebt voorbereid, een verslaafde heeft de verslaving niet in de hand, daarom is het ook een verslaving. Door de omstandigheden kan de verslaafde eerder last krijgen van “Craving” , een trekmoment. Het moment waarop de gebruiker “moet” gebruiken. Het verlangen is dan zo groot, dat ze dit gevoel niet meer kunnen onderdrukken. Maak ook hier afspraken over. Misschien vind je het o.k. dat diegene in je huis wat gebruikt, maak dan duidelijk afspraken over waar dat gebeurt. Niet dat oma nietsvermoedend de keuken in loopt, terwijl haar kleindochter net een lijntje wegsnuift.
Mocht er een trekmoment komen, geef de verslaafde dan ook de kans om weg te gaan. Ook al is diegene ineens met een DOEI! de deur uit. Hou daar rekening mee, dat het kan gebeuren. Dat scheelt jou enorm veel ergernis.

CADEAU’S
Vaak weten mensen niet wat men moet kopen en geven mensen geld aan elkaar.
Een verslaafde kan geld altijd goed gebruiken, maar wil jij niet de verslaving gaan bekostigen, geef dan geen geld. Het geld gaat op aan de verslaving. Betere suggesties, neem iemand mee naar de kapper, of een beautybehandeling, een avondje naar de film of betaal mee aan een tandartsrekening o.i.d.

Ik hoop dat mijn tips bijdragen aan mooie feestdagen in deze toch al afstandelijke corona-tijd.
Alvast fijne feestdagen gewenst!

In de thuiszorg werkte ik bij een meneer met een ernstige drank en medicijnverslaving. Deze meneer hing de hele dag op de bank en op de plek waar hij zat/lag, was een enorme kuil ingesleten. De rest van het huis zag er netjes uit, omdat hij dit ook niet meer gebruikte. Hij kookte niet, hij douchte niet vaak, zat nooit aan de eettafel, en hij at eigenlijk alleen broodjes zonder beleg of boter. En zijn bed… nee, ik denk dat hij ‘snachts in de kuil van de bank bleef liggen.
Deze meneer sprak ook weinig. Hij staarde vaak maar voor zich uit of keek soms sport op tv en zat te wachten op het moment dat ik weer ging. Dan kon de fles tevoorschijn komen.
Zijn huis was keurig netjes, maar trok je kasten open, stonden er echt overal lege drankflessen. Een grote kelder stond echt tot de nok toe gevuld met drankflessen. Deze ruimde hij netjes op, maar hij bracht ze nooit naar de glasbak.
Meneer was compleet murw door zijn verslaving. Ik vroeg me af, wie deze man was vóór zijn verslaving. Maar daar kwam ik moeilijk achter.

In zijn tuin lag wat rommel, er stond een grasmachine en het gras stond niet huizenhoog, dus die werd af en toe gebruikt, waarschijnlijk door een aardige buurman of buurvrouw. Er lagen potten buiten en achter een berg tuinafval, lag een surfplank.
Op een dag vroeg ik aan meneer, wat doet die surfplank in uw tuin, surft u? Ineens zag ik hem wat uit de kuil van de bank omhoog komen. “Uh ja… nou nu niet meer, maar ik heb wel veel gesurfd en ik kon het ook goed!” Hij stond op en haalde een foto uit de kast, “kijk, dit ben ik, op de surfplank”.
Ineens begon hij te vertellen waar hij dan altijd surfte en dat hij dan met zijn kinderen ging.
Hij vertelde dat hij gescheiden was maar nog wel 2x per week bij zijn dochters ging eten. Wat fijn, dacht ik, dat hij toch nog familie heeft die zich om hem bekommert.
Ineens zag ik de mens achter de verslaafde die maar passief op die bank lag, terwijl hij al die weken er voor zeer weinig had gesproken en niets van zichzelf had laten zien.
Achter elke verslaafde zit een mens…
Daarom vind ik het belangrijk dat er ook respectvol over de verslaafde word gesproken in mijn praktijk.
Respect voor naasten, maar ook voor de verslaafde.

In de relatie met een verslaafde zijn leugens aan de orde van de dag, ze liegen over gebruik, over waar ze zijn geweest, over financiën… Ze doen ook beloftes die ze niet waar kunnen maken en vaak brengen verslaafden de leugens met zo veel mooie woorden, zoveel overtuiging dat je aan jezelf gaat twijfelen. Als je keer op keer geconfronteerd wordt met leugens, raak je het vertrouwen kwijt, in de verslaafde, maar ook in jezelf. Je vertrouwen krijgt zo’n klap, dat het heel lang kan duren voor het vertrouwen herstelt is.
Verloren vertrouwen is één van de moeilijkste dingen om terug te vinden…

In een relatie met een verslaafde lijkt er nog een persoon aanwezig te zijn, de verslaving. Herken je dat? Buiten gebruik om is hij of zij een fantastische partner, broer, zus, ouder of vriend maar altijd ligt de verslaving op de loer om een wig tussen jullie te drijven. Verslaving zorgt voor ruzie, verdriet, pijn en wantrouwen. Kun je de strijd winnen van die driehoeksverhouding met verslaving, zonder jezelf hier compleet in te verliezen?

Een verslaving is voor naasten soms moeilijk te herkennen. De verslaafde zal er zeker in het begin alles aan doen om de verslaving te verdoezelen. Maar niet alle verslavingen laten ook hetzelfde zien. Dronken of stoned, dan heb je meestal wel door dat er gebruik in het spel is. Maar hoe zit het met gokken bijvoorbeeld, of medicijnen? In de thuiszorg werkte ik bij een meneer met een verslaving. Ik had wel door dat er “iets” aan de hand was, maar kon niet precies de oorzaak achterhalen. Zag wel altijd hoestdrank staan, maar heb daar in eerste instantie geen aandacht aan geschonken. Later bleek dat hij verslaafd was aan hoestsiroop met codeïne. (hoestsiroop wordt gedeeltelijk door de lever omgezet in morfine)
Hij dronk zo’n 8 tot 12 flesjes per dag, gemiddeld toch zo’n €100, – per dag. Dat verklaarde de financiële zorgen. Bovendien werd het probleem groter, toen de hoeveelheid codeïne moest worden verlaagd in de hoestsiroop. Hij had aan zijn dagelijkse hoeveelheid niet meer genoeg.
Dit is dus zo’n voorbeeld van een verslaving die je niet zo snel kan herkennen. “Hoe herken je een verslaving?” is dan ook een onderdeel wat aan bod komt in mijn groepstraining en coaching. Want veel naasten hebben twijfels. Zien ze het wel goed? Hoe herken ik het dan? Het onderbuikgevoel is er wel, maar ze willen het zeker weten…